1. ĐẠI CƯƠNG
§ Thuốc tránh thai là phương pháp có hồi phục bằng cách dùng nội tiết tố (Estrogen, Progesterol) làm ức chế phóng noãn hay gây trở ngại quá trình thụ tinh
và làm tổ của trứng.
§
Thuốc tránh thai đơn thuần là trong thành
phần chỉ có Progestin.
§
Có 2
dạng chính: viên progestin
liều nhỏ
và progestin liều lớn
§ Hay dùng hiện nay là loại có progestin liều rất thấp, tên thương mại là Exluton:
vỉ 28 viên, mỗi viên
có 0,5mg Lynestrenol
2. CƠ CHẾ TRÁNH THAI
1.
Ức chế phóng noãn: do ức chế
không hoàn toàn trục dưới đồi – tuyến yên làm giảm FSH, LH, vẫn có thể chế tiết estrogen nội sinh.
2.
Ở nội mạc TC:
-
Làm teo
nội mạc TC
-
Làm loạn dưỡng nội mạc TC
=> Vì vậy nội mạc TC không thích hợp cho trứng làm tổ.
3.
Tác dụng lên tuyến CTC
-
Làm giảm tiết nhày ở CTC và làm chất nhày CTC đặc quánh, cản trở sự xâm nhập của tinh trùng.
4.
Làm hoàng thể teo sớm
3. CHỈ ĐỊNH
1.
Người đang cho con
bú
2.
PN có nhu cầu tránh thai bằng thuốc mà có CCĐ với Estrogen như: bệnh TM, HA cao, ĐTĐ, RLĐM, huyết khối.
3. PN > 45 tuổi hoặc
> 35 tuổi hút thuốc lá nhiều.
4. Muốn tránh thai khẩn cấp (uống Progesterol) liều cao.
4. CHỐNG CHỈ
ĐỊNH
1. Đang có thai hoặc nghi có thai
2. RLKN chưa rõ nguyên nhân
3. Bệnh lý gan
mật tiến triển, vàng da
ứ mật
4. Bệnh
ung thư phụ thuộc nội tiết: ung thư
NMTC, ung thư vú, ung
thư BT, ung thư CTC
5. CÁCH UỐNG
§
Trước
khi uống phải:
-
Khám,
hỏi kỹ tiền sử
phát hiện CCĐ, lâm sàng (vú, HA,
TC)
-
Làm xét nghiệm: mỡ máu, đường máu
(với người >35
tuổi, nghiện thuốc lá)
§ Vỉ 28 viên:
-
Nếu dùng cho sản phụ sau đẻ và cho con bú, tốt nhất là bắt đầu uống sau thời kỳ hậu sản (từ tuần thứ 6 sau đẻ)
-
Nếu không cho con bú: bất cứ lúc nào trong vòng 4
tuần sau đẻ
-
Sau sảy, nạo ngay lập tức dùng hoặc
trong 7 ngày đầu
-
Các TH
khác bắt đầu uống viên thứ nhất vào ngày đầu kì kinh
-
Uống ngày 1
viên vào 1 giờ cố định, uống liên tục cho hết vỉ, chuyển vỉ tiếp theo luôn.
§ Xử trí quên uống thuốc:
-
Quên thì sau khi nhớ lại uống bù ngay
-
Quên thuốc, uống bù chậm quá 3h thì cần sử dụng biện pháp tránh thai khác cho tới khi có hành kinh.
-
Quên 2 viên: bỏ vỉ thuốc đi, khi ra máu dùng vỉ mới, dùng biện pháp tránh thai hỗ trợ trong thời gian không uống thuốc, kiêng giao
hợp trong 7
ngày khi vẫn tiếp tục uống thuốc.
§ Muốn tránh thai khẩn cấp:
-
Dùng Postinor (0,75mg levonorgestre) uống 1viên càng sớm càng tốt trong vòng 72h, sau cuộc
giao hợp không được bảo vệ, uống viên thứ 2 sau viên thứ nhất 12h.
§ Chú ý:
-
Nếu bị tiêu chảy, nôn trong vòng 4h sau khi uống thuốc thì uống như thường lệ, sử dụng biện
pháp tránh thai hỗ trợ 7 ngày sau khi nôn, tiêu chảy.
-
Nếu chậm kinh thì
đi khám xem có
thai không.
-
KT 3 tháng đầu tại cơ sở y tế (cân nặng, HA, toàn thân), định kỳ 1 năm 1 lần khám sản phụ
khoa.
-
Nếu có thai khi đang dùng thuốc thì diễn biến thai nghén bình thường, không có CĐ phá thai.
-
Ngưng thuốc
khi:
+
Phải PT (trước mổ 4 tuần)
+
Muốn
có thai: nên ngừng thuốc trước khi có thai ít nhất 3 tháng (để nội mạc TC trở về bình thường, hạn chế tỉ lệ
đa thai)
+
Vô kinh
6. ƯU ĐIỂM
1. Hiệu quả
tránh thai cao,
đơn giản dễ
sử dụng, kín đáo.
2. Là
biện pháp tránh thai có hồi phục, không ảnh
hưởng đến khả năng sinh con sau này.
3. Không làm giảm lượng sữa mẹ, hoàn
toàn có thể
dùng được trong giai đoạn có con
bú.
4. Phù
hợp với những PN CCĐ sử dụng estrogen (đang cho
con bú, THA, bệnh TM)
5. Làm giảm nguy cơ K BT và K nội mạc TC
6. Hoàn toàn không liên quan đến giao hợp.
7. NHƯỢC ĐIỂM
1. Không có tác
dụng phòng tránh bệnh lây lan qua đường TD
2. Phải uống thuốc đều, liên
tục đúng giờ quy định.
3. Dễ
quên, đắt tiền
4. Hiệu quả
không cao bằng viên tránh thai kết hợp
8. TÁC DỤNG PHỤ
1. RLKN, kinh thưa nếu
kéo dài liên tục có thể
vô kinh.
2. Ra máu
thấm giọt ngoài chu kỳ.
3. Buồn
nôn, nôn.
4. Đau vú
5.
Gây u nang BT cơ năng
No comments:
Post a Comment