Ung thư cổ tử cung: phân loại các giai đoạn, tiên lượng.

I.                    ĐẠI CƯƠNG

                      ·         Là khối u ác tính xuất phát từ ranh giới giữa biểu mô lát tầng và biểu mô trụ của cổ tử cung.

                     ·         Là loại ung thư thứ 2 sau ung thư vú ở phụ nữ.

                     ·         Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, hay gặp ở 35-45 tuổi

     ·         Bệnh liên quan đến yếu tố thuận lợi : quan hệ tình dục với nhiều người, quan hệ sớm, nhiễm virus HPV, điều kiện kinh tế thấp, nhiễm khuẩn phụ khoa, hút thuốc lá.

                     ·         Dựa vào giải phẫu bệnh người ta chia ra làm 2 loại lớn:

-        Ung thư trong biểu mô: là tổn thương có tính chất về tổ chức và tế bào học giống ung thư nhưng chỉ khu trú ở biểu mô bề mặt hay trong cổ tử cung, màng đáy còn nguyên vẹn, còn gọi là giai đoạn 0.

-        Ung thư xâm lấn: khi tế bào ung thư xâm lấn, phá hủy màng đáy, xâm lấn lớp đệm. chia thành 4 giai đoạn I, II, III, IV

II.                 PHÂN LOẠI ( xem lại phân loại câu 98) Theo phân loại của FIGO 1994

      -     Giai đoạn Ia: Ung thư xâm lấn chỉ được xác định trên vi thể. Tất cả các tổn thương đại thể thậm chí với xâm lấn nông thuộc ung thư giai đoạn Ib, xâm lấn giới hạn đến mô đệm sâu tối đa 5mm và không rộng hơn 7mm.

+ Giai đoạn Ia1: Xâm lấn mô đệm sâu không quá 3mm và không rộng quá 7mm.

+ Giai đoạn Ia2: Xâm lấn mô đệm sâu hơn 3mm, nhưng không quá 5mm và lan rộng không quá 7mm.

- Giai đoạn Ib: Tổn thương lâm sàng khu trú ở cổ tử cung hoặc tổn thương tiền lâm sàng lớn hơn giai đoạn Ia.

+ Giai đoạn Ib1: Tổn thương lâm sàng có kích thước không quá 4cm.

+ Giai đoạn Ib2: Tổn thương lâm sàng có kích thước lớn hơn 4cm.

- Giai đoạn II: Ung thư lan lên khỏi cổ tử cung nhưng chưa lan rộng đến thành chậu.

Ung thư xâm lấn âm đạo nhưng chưa lan đến 1/3 dưới.

+ Giai đoạn IIa: Không có xâm nhiễm nền dây chằng rộng.

+ Giai đoạn IIb: Có xâm nhiễm rõ ràng nền dây chằng rộng.

-  Giai đoạn III: Ung thư lan đến thành chậu. Khám trực tràng, không thấy có khoang trống không có ung thư giữa khối u và thành chậu. Khối u lan xuống 1/3 dưới âm đạo. Tất cả các trường hợp thận ứ nước hoặc thận câm đều thuộc giai đoạn III trừ khi do nguyên nhân khác gây ra.

+ Giai đoạn IIIa: Không lan đến thành chậu nhưng xâm lấn đến 1/3 dưới âm đạo.

+ Giai đoạn IIIb: Lan đến thành chậu hay thận ứ nước hoặc thận câm.

-   Giai đoạn IV: Ung thư lan khỏi vùng chậu hoặc có bằng chứng lâm sàng xâm lấn niêm mạc bàng quang hay trực tràng.

+ Giai đoạn IVa: Lan đến cơ quan lân cận.

+ Giai đoạn IVb: Lan đến cơ quan xa.

III.               TIÊN LƯỢNG.

·         Các yếu tố tiên lượng phụ thuộc vào :

-        Giai đoạn bệnh.

-        Di căn hạch.

-        Kích thước khối ung thư.

-        Thể trạng của BN.

-        Mức độ triệt để của PT.

-        Điều kiện kinh tế…….

     ·         Theo FIGO, tỷ lệ sống > 5 năm là: (theo chuyên đề)

-        GĐ ung thư trong liên bào: 100%

-    GĐ I: 86,6%. 80%

-    GĐ II: 69,9%. 50%

-    GĐ III: 42,5%  20 – 30%

-    GĐ IV: 12,8%  dưới 10%.

               ·         Có di căn hạch vùng chậu hoặc hạch cạnh động mạch chủ : tiên lượng xấu.

·         Tế bào học : ung thư biểu mô tuyến và ung thư biểu mô tuyến- vảy của CTC có tiên lượng xấu hơn ug thư biểu mô vảy, có thể do thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi, xuất phát từ ống CTC nên chẩn đoán muộn hơn

               ·         Khả năng chẩn đoán sớm và diều trị sớm đúng mức.