Ung thư cổ tử cung : điều trị từng giai đoạn ung thư.

I.                    Đại cương

                       ·         Là khối u ác tính xuất phát từ ranh giới giữa biểu mô lát tầng và biểu mô trụ của cổ tử cung.

                      ·         Là loại ung thư thứ 2 sau ung thư vú ở phụ nữ.

                      ·         Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, hay gặp ở 35-45 tuổi

      ·         Bệnh liên quan đến yếu tố thuận lợi : quan hệ tình dục với nhiều người, quan hệ sớm, nhiễm virus HPV, điều kiện kinh tế thấp, nhiễm khuẩn phụ khoa, hút thuốc lá.

                      ·         Dựa vào giải phẫu bệnh người ta chia ra làm 2 loại lớn:

-        Ung thư trong biểu mô: là tổn thương có tính chất về tổ chức và tế bào học giống ung thư nhưng chỉ khu trú ở biểu mô bề mặt hay trong cổ tử cung, màng đáy còn nguyên vẹn, còn gọi là giai đoạn 0.

-        Ung thư xâm lấn: khi tế bào ung thư xâm lấn, phá hủy màng đáy, xâm lấn lớp đệm. chia thành 4 giai đoạn I, II, III, IV

II.                 Điều trị ung thư cổ tử cung theo từng giai đoạn.

Dựa vào lâm sàng, tổ chức học vùng ung thư và tình trạng bệnh nhân.

1.      Ung thư trong biểu mô

Với bênh nhân còn trẻ < 35 tuổi, chưa có con, nguyện vọng có con: Khoét chóp, hoặc cắt cụt cổ tử cung

Tuy nhiên nếu kết quả GPB của mảnh cắt là K xâm lấn thì phải tiếp tục bằng cách cắt tử cung hoàn toàn.

Sau đó ,theo dõi chặt chẽ = soi CTC, làm tế bào ÂĐ- CTC 3 tháng/ lần ´ 2 năm đầu rồi 1 năm/lần trg các năm tiếp theo, khi nghi ngờ phải ST ngay

Với bệnh nhân đã lớn tuổi,đủ con

Cắt tử cung hoàn toàn để lại 2 phần phụ hoặc căt s2 phâng phụ tùy thuộc vào tuổi của bệnh nhân.

> 45 tuổi: cắt TC hoàn toàn + 2 phần phụ

< 45 tuổi: cắt TC hoàn toàn để lại 2 phần phụ

2.      Ung thư xâm lấn. Nguyên tắc

Xử trí theo từng giai đoạn

Áp dụng phối hợp hoặc đơn lẻ các phương pháp: phẫu thuật, xạ trị, hóa chất, điều trị triệu chứng

2.1  Giai đoạn Ia

Phẫu thuật Weitheim-Meiggs

Cắt tử cung hoàn toàn và 2 phần phụ Cắt 1/3 trên âm đạo

Cắt tổ chức liên kết dưới 2 dây chằng rộng

Nạo vét hạch trong hố chậu, dọc 2 bên niệu quản Xạ trị ngoài

Tia xạ trước và sau phẫu thuật

2.2  Giai đoạn Ib-IIa : Xạ trị-phẫu thuật-xạ trị Xạ trị trước mổ:

Đặt Radium vào cổ tử cung qua đường âm đạo Tia xạ Cobalt vào hạ vị

Mục đích:Nhằm giảm mức độ ác tính của tế bào ung thư, diệt những ổ lan tràn quanh tổn thương nguyên phát, ngăn chặn di căn

Ngừng xạ trị 6 tuần trước phẫu thuật Phẫu thuật Weitheim- Meiggs

Xạ trị sau phẫu thuật: dùng tia Cobalt chiếu vào vùng đáy chậu nơi đã lấy hạch có tế bào ung thư

2.3  Giai đoạn III. Xạ trị

Sau đó cân nhắc chỉ định phẫu thuật

2.4  Giai đoạn IV

Không có chỉ định phẫu thuật, chỉ tia xạ đơn thuần và điều trị triệu chứng : nâng cao thể trạng, fchoongs nhiễm khuẩn, giảm đau.

Phẫu thuật tạm thời: dẫn lưu bàng quang, hậu môn nhân tạo.

Tất các các trường hợp sau phẫu thuật đều phải làm giải phẫu bệnh tổ chức để đánh giá và có thái độ xử trí tiếp.

2.5  Điều trị các hình thái LS của KCT

2.5.1        K mỏm CTC còn lại

Ø  Thường gặp ở người già

Ø  Thời gian K tái phát sau mổ khoét chóp và cắt cụt CTC khoảng 10 năm. Nếu tái phát sớm hơn thì tiên lượng xấu.

Ø  Phẫu thuật khó khăn vì bàng quang, ruột dính vào mỏm cắt

Ø  Tia xạ khó khăn vì TC đã bị cắt ®ko đặt được Radium. Chỉ tia xạ ngoài, tiên lượng xấu

     -         Với K trong biểu mô:

                                                    2.5.2        Thai nghén với KCTC

+        Theo dõi BN hàng tháng

+        Không để đẻ đường âm đạo mà phải mổ lấy thai và ố như K trong biểu mô.

     -         K xâm lấn:

Ç KCTC ở 3 tháng đầu

Tổn thương K ở g/đ phẫu thuật được ® cắt TC cả khối, vét hạch, tia xạ

Tổn thương K ở g/đ ko phẫu thuật được ® nạo thai, tia xạ

Ç KCTC ở 3 tháng giữa

Tổn thương K ở g/đ phẫu thuật được ® cắt TC cả khối, vét hạch, tia xạ

Tổn thương K ở g/đ ko phẫu thuật được: gây sảy = prostaglandin, sau đó tia xạ

Ç KCTC ở 3 tháng cuối, thai có thể sống được

Mổ lấy thai.

Cắt TC hoàn toàn, vét hạch, tia xạ sau mổ.

3.    Theo dõi sau ố

-         Với g/ đoạn 0: còn bảo tồn TC, CTC

+        Theo dõi định kỳ: LS, test lugol.

+          Tế bào học, soi CTC: 3 tháng/ lần trong 2 năm đầu và 1 năm/lần trong các năm tiếp theo. Nếu nghi ngờ, sinh thiết lại ngay.

-         K xâm lấn đã mổ:

+        Theo dõi toàn trạng, di căn cơ quan khác.

+        Làm XN TB học, siêu âm gan thận, XQ phổi: 3 tháng/lần trong năm đầu tiên, 6 tháng/lần trong 2 năm tiếp theo và 1 năm/lần trong các năm sau.