Tiền sản giật: các tai biến cho mẹ và thai nhi

I.                   Đại cương.

·         TSG là 1 bệnh lý do thai, xuất hiện vào 3 tháng cuối thai kỳ, biểu hiện bằng 3 triệu chứng chính: THA, phù và đái ra protein.

               ·         Bệnh có diễn biến phức tạp và có nhiều biến chứng cho mẹ và cho thai.

               ·         Theo quan niệm hiện nay, TSG đc coi là 1 bệnh toàn thân.

               ·         Bệnh ko rõ nguyên nhân, có 1 số yếu tố thuận lợi:

-        Mùa lanh, ẩm ướt.

-        Mẹ lớn tuổi, đẻ nhiều lần.

-        Đa thai, đa ối.

-        Chửa trứng.

-        Thai nghén kèm đái đường, bệnh thận mạn tính, THA mạn tính,…

-        Tiền sử: TSG, SG, RBN,…

·         TSG có thể ở mức độ từ nhẹ đến nặng, tiến triển chậm hay nhanh từ vài giờ, vài ngày đến vài tuần.

               ·         Nên chẩn đoán 1 cách thận trọng, nghi ngờ TSG ngay khi có những triệu chứng sơ sài nhất à

phòng ngừa tử vong cho mẹ khi chuyển dạ.

II.                Tai biến.

2.1.  Tai biến cho mẹ

      ·         Phù phổi cấp: cơn phù phổi cấp điển hình:

-        Ho nhiều, ho khan, trào ra bọt hồng.

-        Khó thở, mặt tái nhợt hơn là tím, vã mồ hôi, nhịp thở 50 – 60 lần/phút, phải ngồi để thở.

-        Nghe phổi: ran ẩm dâng nhanh như nước triều dâng.

      ·         Rau bong non:

-        Shock.

-        Đau bụng liên tục.

-        Âm đạo ra máu loãng, ko đông.

-        Tử cung co cứng liên tục hoặc tăng trương lực.

-        Tim thai suy hoặc mất.

-        Fibrinogen: giảm hoặc bằng 0.

     ·         Suy tim:

-        Nhịp nhanh, chậm hay loạn nhịp.

-        Tiếng tim mờ, ngựa phi.

-        Khó thở, tím tái.

-        Phù, gan to, TM cổ nổi.

-        XQ: bóng tim to, có thể tràn dịch màng ngoài tim

      ·         Suy gan:

-        Vàng da.

-        Xuất huyết dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng.

-        Đau bụng vùng gan.

-        Tăng men gan (AST, ALT), tỷ lệ prothrombin giảm, bilirubin máu tăng,…

·         Suy thận:

-        Thiểu niệu (<500ml/24h) hoặc vô niệu (<100ml/24h).

-        Bạch cầu niệu, trụ niệu.

-        Rối loạn thăng bằng nước, điện giải.

-        Ure máu tăng, creatinin máu tăng > 106 μmol/l.

·         Chảy máu: chảy máu trong bao gan, chảy máu võng mạc, DIC.

·         Sản giật:

-        Là 1 trong 5 tai biến sản khoa.

-        Biểu hiện bằng cơn giật điển hình qua 4 giai đoạn: gđ thâm nhiễm, gđ giật cứng, gđ giãn cách, và gđ hôn mê.

·         Tử vong: tất cả các nguyên nhân trên đều có thể gây tử vong mẹ.

·         Mù tạm thời hoặc vĩnh viễn: tai biến của THA à tổn thương võng mạc.

·         THA mạn tính sau đẻ: > 6 tuần sau đẻ, HA còn cao à mạn tính.

·         TSG tái phát ở những lần có thai sau.

·         Sơ cứng mao mạch.

·         THA mạn, viêm thận mạn.

2.2.  Tai biến cho thai nhi.

·         Suy thai cấp:

-        Lúc đầu tim đập nhanh (>160ck/phút) à chậm (<120 ck/phút).

-        Thường là nguyên nhân do rau bong non, phù phổi cấp, sản giật.

·         Suy thai mạn.

-        Hậu quả của THA và RL tuần hoàn rau thai.

-        Cân nặng thấp.

-        Bong da, ko có lớp mỡ dưới da.

·         Sơ sinh cân nặng thấp.

-    < 2500g.

-        Hậu quả của THA, RL tuần hoàn rau thai à thai suy dinh dưỡng.

·         Đẻ non:

-        Thai bị đẻ trước 38 tuần.

-        Đa số liên quan đến đình chỉ thai nghén cứu mẹ hoặc con.

·         Chết ngay sau đẻ:

Thường liên quan đến: đẻ non, SG, RBN.

·         Bệnh màng trong:

Trẻ bị suy hô hấp à tiên lượng xấu do phải lấy thai quá sớm, quá non.

·         Chảy máu:

-        Chảy máu phổi, chảy máu não – màng não.

-        Thường liên quan đến non tháng, đình chỉ thai nghén ko đúng kỹ thuật.

·         Thai nhi dị dạng.

·         Trẻ chậm phát triển trí tuệ:

Hậu quả của THA, thiếu oxy não, chảy máu não – màng não.

·         Thai chết lưu trong tử cung.

      -        Biến chứng nặng nhất của TSG.

-        Phần lớn là hậu quả của biến chứng mẹ: PPC, SG, RBN.