Thuốc tiêm tránh thai DMPA : chỉ định, chốn chỉ định, tác dụng phụ và xử trí.

1. ĐẠI CƯƠNG

§  DMPA ( Biệt dược: Depoprovera) là loại thuốc tránh thai có progesterol liều 150mg, tiêm bắp 1 mũi có tác dụng tránh thai trong 3 tháng.

    §  Là phương pháp có hiệu quả cao, tác dụng lâu dài, có hồi phục, bảo đảm sự tiện lợi kín đáo cho người dùng.

    §  Biệt dược khác: Noristerat ( NET-EN ) 200mg TB 3 mũi đầu cách nhau 2 tháng. Các mũi sau cách nhau 3 tháng.

2. CƠ CHẾ

§  Ức chế phóng noãn.

§  Teo nội mạc TC, loạn dưỡng niêm mạc TC

§  Làm đặc chất nhầy ở CTC, giảm tiết nhầy

3. CHỈ ĐỊNH VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH

§  CĐ:

1.    Muốn tránh thai trong thời gian ít nhất 2 năm nhưng lại không thích hợp với các biện pháp tránh thai hàng ngày ( BCS, VTTT)

2.    Chưa có thai lần nào 3.  Tuổi 16-40

4.    Đang cho con bú: 6 tuần sau đẻ

5.    Bị tác dụngphụ do dùng nhiều thuốc có estrogen hay có CCĐ với estrogen.

6.    Muốn dùng 1 biện pháp kín đáo thuận tiện.

§  CCĐ:

1.    Đang có thai hoặc nghi có thai.

2.    Dưới 16 tuổi.

3.    Ra huyết bất thường không rõ nguyên nhân ( RLKN chưa rõ nguyên nhân).

4.    Đang bị hay đã bị khối u phụ thuộc nội tiết… K NMTC, K vú…

5.    Đang bị hay đã bị bệnh tim mạch, ĐTĐ, viêm gan, K gan.

4. THỜI ĐIỂM DÙNG

4.1. Mũi đầu tiên: phụ thuộc vào tình trạng riêng của từng khách hàng:

§  Sau sinh:

-      Nếu cho con bú: tiềm sau sinh 6 tuần

-      Nếu không cho con bú: tiêm sau sinh 3 tuần

  §  Sau phá thai: tiêm ngay hoặc trong vòng 7 ngày sau phá thai, sẩy thai.

§  Trong chu kỳ kinh nguyệt:

-      Tiêm trong vòng 7 ngày kể từ ngày đầu tiên.

-      Hoặc vào bất kỳ ngày nào trong tháng nếu chắc chắn khách hàng không có thai và phải dùng BCS hoặc kiêng giao hợp trong vòng 2 ngày sau tiêm ( Sợ nội mặc TC đã đủ cho trừng làm tổ mà thuốc chưa có tác dụng)

4.2. Khoảng cánh giũa 2mũi

§  DMPA: 13 tuần ± 2-4 tuần

§  NET-EN: 2tháng ± 1-2 tuần

5. NGỪNG THUỐC KHI

§  Bệnh nhân muốn có thai ( nên ngừng trước khi có thai 3-6 tháng để NMTC phát triển)

§  Bệnh nhân muốn chuyển sang một phương pháp khác.

§  Có tác dụng phụ của thuốc.

6. TÁC DỤNG PHỤ- XỬ TRÍ

1.    Chảy máu kéo dài và nhiều, băng kinh. Thường xảy ra trong 1-2 tháng đầu sau mũi tiêm thứ 1, hoặc sau khi dùng kéo dài nhiều năm ( nội mạc TC bị teo quá)

Điều trị:

-      Uống viên TTT kết hợp 7-12 ngày.

-      Tuyệt đối không được nạo buồng TC.

2.    Mất kinh: Thường không có ai yêu cầu chữa. Nên loại trừ có thai và tư vấn.

3.    Ra máu thấm giọt: (vì không có estrogen)

4.    Cương vú nhẹ: Thường cũng không có yêu cầu chữa. Nếu cương và đã dùng thuốc giảm đau (Paracetamol, Diclofenac, Mofen…)

5.    Buồn nôn.

7. ƯU ĐIỂM

1.    Hiệu quả cao (90,6%)

2.    Có tác dụng lâu dài (1mũi tránh thai trong 3 tháng)

3.    Kín đáo, thuận tiện, an toàn

4.    Không phải nhớ uống thuốc hàng ngày.

5.    Không ảnh hưởng tới tình dục.

6.    Dùng được cho người đang cho con bú (sau sinh 6 tuần) và không ảnh hưởng đến tiết sữa.

7.    Dùng được cho người trên 35 tuổi có CCĐ với Estrogen.

8.    Giảm lượng máu kinh (do làm teo NMTC)

9.    Góp phần làm giảm nguy cơ UXTC, u vú, ung thư NMTC, u BT.

10. Giảm nguy cơ GEU

8. NHƯỢC ĐIỂM

1.    Sau khi ngừng uống thuốc thì chậm có thai (do thuốc có tác dụng lâu dài). Chậm hơn 2 – 4 tháng so với các thuốc tránh thai khác.

2.    RL kinh nguyệt. Thường xuất hiện mất kinh sau 9 – 12 tháng sử dụng. Đôi khi gây kinh nhiều.

3.    Ko thể lấy ra nếu có tác dụng ko mong muốn

4.    Khó chịu và có thể có BC khi tiêm

5.    Không phòng được bệnh lây truyền qua đường TD.