Rau bong: các kiểu bong rau, cách kiểm tra bánh rau và xử trí các bất thường trong thời kì bong rau và sổ rau.

I.                   Các kiểu bong rau

Rau bong kiểu nào sẽ sổ kiểu đấy. Có 2 kiểu bong rau như sau:

1.      Bong rau kiểu màng (kiểu Baudeloque )

·         Rau bắt đầu bong từ trung tâm ra rìa bánh rau. Cục máu sau rau sẽ tụ lại hoàn toàn sau bánh rau. Khi rau bong hoàn toàn và xướng tới âm đạo thì rau và màng rau sẽ lộn ngược ( nội sản mạc sẽ ra trước)

     ·         Không ra máu trong lúc sổ rau vì máu cục và máu loãng ở lại phía sau bánh rau được màng rau bọc lại. Máu chỉ chảy ra ngoài sau khi rau đã sổ hoàn toàn.

     ·         Bong rau và sổ rau kiểu này chiếm 75%.

     ·         Là kiểu tốt nhất vì ít sót rau sót màng

     2.      Bong rau liểu múi ( kiểu Duccan)

·         Rau bắt đầu từ mép bánh rau vào trung tâm.

·         Máu chảy một phần tụ lại sau rau, một phần tách cac màng rau để chảy ra ngoài nên trong quá trình bong rau thấy có nhiều máu chảy ra phần âm đạo

·         Sau khi rau đã bong xong, rau và màng rau rơi xuống đoạn dưới tử cung và âm đạo, mặt nội sản mạc không bị lộn ra ngoài, mặt ngoại sản mạc sẽ ra trước rồi cục máu sau rau và bánh rau ra cùng một lúc. Bánh rau sổ ra ngoài như

cái lá rơi

·         Tỷ lệ bong rau kiểu này chiếm 25 %

·         Dễ gây sót rau và sót màng rau

    II.                Cách kiểm tra bánh rau

·         Mục đích của kiểm tra bánh rau là không để sót rau và màng rau, sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng trong thời kì hậu sản ( chảy máu và nhiễm khuẩn), đồng thời để nhận định các bất thường của bánh rau và màng rau nếu có.

·         Sau khi đỡ rau ra, đặt bánh rau lên một khay phẳng. Kiểm tra xem các múi rau có đủ hay không ( xem mặt ngoại sản mạc ). Bình thường có khoảng 15-20 múi rau, màu đỏ thẫm, mặt bóng, hơn sần sùi, xung quanh mỗi múi có các rãnh nhỏ. Nếu có lõm xuống, mất bóng, nham nhở, rỉ máu => sót rau => thì phải kiểm soát tử cung.

·         Đo thấy đường kính bánh rau trung bình 15 cm, chỗ dày nhất là chỗ giữa bánh rau (2-3 cm) càng ra ngoại vi càng mỏng dần. Rau tiền đạo thì đường kính sẽ lớn hơn và mỏng hơn.

·         Mặt bánh rau có khối huyết tụ sau rau đè vào nên bị lõm xuống trong rau bong non

·         Mặt bánh rau có những điểm trắng xơ hóa trong nhiễm độc thai nghén.

·         Bánh rau to, phù, nhạt màu trong phù rau thai

·         Cân bánh rau để tìm tỷ lệ giữa rau và thai. Bình thường bánh rau nặng khoảng 500 gram, bằng 1/6 trọng lượng thai nhi.

    III.             Kiểm tra màng rau

·         Cho tay qua lỗ rách của các màng rau, nâng đĩa rau lên, các màng rau sẽ rủ xuống xung quanh. Kiểm tra xem lỗ rách màng rau có gọn không. Nếu rách nham nhở thì có thể là rách màng rau. Nếu sót >1/4 màng rau thì kiểm soát tử cung

·         Dùng thước đo màng rau từ chỗ bám ở mép bánh rau đến chỗ vỡ của màng rau.

·         Nếu số đo ở đoạn màng rau ngắn nhất < 10 cm => rau bám thấp ở đoạn dưới tử cung

·         Nếu > 10 cm => rau bám bình thường

·         Kiểm tra các mạch máu phát hiện bánh rau phụ : nhìm phía dưới nội sản mạc có những mạch máu đi ra vùng màng rau => có bánh rau phụ => kiểm soát tử cung xem có sót rau không

·         Cuối cùng xem màu sắc, tính chất màng rau : trắng bình thường hay vàng úa.

   IV.              Kiểm tra dây rau:

      ·         Màu sắc: dây rau màu trắng, nếu nhiễm khuẩn cso màu vàng úa.

      ·         Độ dài: bình thường 40-60 cm

      ·         Kích thước: có phù nề, to nhỏ không

·         Các bất thường khác: dây rau bị quấn, thắt nút, xoắn

V.        Các bất thường trong thời kì bong và sổ rau và cách xử trí.