Dọa sảy thai: triệu chứng, chẩn đoán và hướng xử trí.

I.                   Đại cương

Sảy thai là khi thai và phần phụ bị tống ra khỏi buồng tử cung truocs 20 tuần vô kinh hay trọng lượng thai nhi < 500 gram, khi thai chưa có khả năng sống được.

Một số nguyên nhân gây sảy thai:

Ø  Về phía mẹ:

o   Bố mẹ mắc các bệnh di truyền : rối loạn NST, gen….

o   Bệnh lý mắc phải: cúm, rubella, nhiễm độc ( Pb, Hg….) bệnh tim, bệnh thận nặng, ĐTĐ…

o   Bất đồng nhóm máu ABO, Rh..

o   Dị tật bộ phận sinh dục : nội tiết kém, tk yếu, dễ sang chấn..

o   Các sang chấn mạnh vào vùng tiểu khung.

Ø  Về phía thai:

o   Thai dị dạng, có bất thường NST, gen…

o   Các thai chửa trong đa thai, IVF..

o   Các thai không tự nhiên : do các biện pháp KHHGĐ

   o   Thai bị nhiễm trùng nhiễm độc…

   o   Thai bị suy trong buồng tử cung…

Ø  Về phía phần phụ:

o   Rau tiền đạo, rau bong non, phù bánh rau…

o   Dây rau ngắn, quấn cổ, quấn thân, thắt nút…

o   Ối: đa ối , thiểu ối, nhiễm trùng ối, OVN, OVS…

II.                Triệu chứng

1.      Triệu chứng lâm sàng

Người phụ nữ đã đc chẩn đoán có thai: chậm kinh, hCG (+), siêu âm thấy túi ối trong buồng tử cung….

Tiền sử: khai thác được các yếu tố nguy cơ như trên

1.1  Cơ năng

Ø  Đau bụng hạ vị liên tục, có lúc trội lên thành cơn

Ø  Ra máu âm đạo ít, màu đỏ hay đen thẫm

1.2  Thực thể

Ø  Tử cung to tương xứng với tuổi thai

Ø  Các dấu hiệu của tử cung có thai: dh Nobe, dh Hegar, dh Piskacseck

Ø  Thăm âm đạo: CTC còn dài, đóng kín

2.      Cận lâm sàng

2.1  Xét nghiệm : hCG (+)

Định lượng beta hCG cứ sau 48 giờ thì thấy trị số tăng gấp đôi => chứng tỏ thai đang phát triển. Nếu không thấy tăng ít nhất là gấp đôi hoặc giảm đi thì tiên lượng xấu, thai đã chết lưu hoặc có nguy cơ sảy thai

2.2  Siêu âm: túi thai trong buồng tử cung, có thể còn tim thai, có dịch trong màng nuôi. Đôi khi phát hiện được những nguyên nhân gây sảy thai ở tử cung: UXTC, TC đôi, TC 2 sừng…..

      3.      Chẩn đoán xác định : LS+CLS

4.      Chẩn đoán phân biệt:

4.1  Chửa ngoài tử cung

Giống: đau bụng, chậm kinh, ra máu . CTC đóng kín Khác:

Máu đen loãng không đông Tc bé hơn tuổi thai

Cạnh Tc có khối ranh giới không rõ, ấn rất đau Túi cùng Douglas đau

SA : không thấy túi ối trong buồng TC, có khối âm vang không đồng nhất cạnh TC

Xét nghiêm beta hCG không tăng gấp đôi sau 48h

Xét nghiệm tổ chức sảy: không có hình ảnh rau thai mà chỉ có tổ chức màng rụng.

4.2  Dọa sảy thai chết lưu

Giống: chậm kinh, ra máu âm đạo, CTC đóng kín.

Khác: máu đen loãng, ít một

Ø  Hết nghén, vú tiết sữa non??????????????????

Ø  TC bé hơn tuổi thai

Ø  hCG (-) nếu thia chết lưu hoặc không tăng gấp đôi sau 48 giờ

Ø  SA: có túi thai trong buồng tử cung nhưng túi thai không đều,méo mó, kích thuocs túi ối lớn nhưng không thấy âm vang thai, không có tim thai.

Ø  Sinh sợi huyết giảm

4.3  Dọa sảy thai trứng:

Giống: chậm kinh, đau bụng, ra máu, CTC đóng kín.

Khác:

Ø  Nghén nặng, TSG

Ø  TC to hơn tuổi thai, TC mềm

Ø  Nang hoàng tuyến 2 bên

Ø  hCG tăng rất cao

Ø  SA: không có túi thai trong buồng tử cung mà thấy hình ảnh ruột bánh mỳ hay hình ảnh tuyết rơi.

4.4  Chẩn đoán phân biệt với các nguyên nhân gây chảy máu trong 3 tháng đầu

????????????????????????? Có nên viết cụ thể ra ko????

     4.5  Rối loạn kinh nguyệt do UXTC hoặc nguyên nhân thần kinh nội tiết. Khác: không có triệu chứng có thai. hCG(-). SA giúp chẩn đoán phân biệt

4.6  Chảy máu bất thường ở CTC do polyp CTC hoặc ung thư CTC

Khác: không có triệu chứng có thai. hCG(-). Soi CTC phát hiện bất thường.

5.      Xử trí

Xử trí dọa sảy thai khi các triệu chứng rầm rộ, thầy thuốc chưa tìm đc nguyên nhân rõ ràng chỉ mang tính dự phòng, hiệu quả không cao.

Ø  Nghỉ ngơi hoàn toàn tại giường trong mọi trường hợp

Ø  Uống đủ nước, ăn nhiều rau, chất xơ

Ø  Thuốc giảm co bóp tử cung : papaverin 40-80 mg, spasmaverin uống, tiêm hoặc nhỏ giọt TM nếu cần

Ø  Thuốc nội tiết:

o   Progesteron cho mọi trường hợp ( Không có CCĐ) vì làm mềm TC, giảm co bóp TC, làm giảm tình trạng dọa sảy thai.

o   Estrogen cho trường hợp thai lưu hoặc nghi ngờ thai đã chết hoặc sảy thai do thiểu năng nội tiết (estrogen)

o   hCG trong những trường hợp hoàng thể yếu nhằm kích thích hoàng thể tiết ra estrogen và progesteron

Ø  Thuốc cầm máu: uống hoặc tiêm transamin, EAC…

Ø  Kháng sinh dự phòng nhiễm khuẩn : dùng Beta Lactam tránh gây độc và dị dạng cho thai

Ø  Cho thêm các vitamin và các yếu tố vi lượng: acid folic, Ca,Fe, Mg….

Ø  Quan trọng nhất là tìm và giải quyết nguyên nhân mới mang lại hiệu quả điều trị cao và bền vững

Ø  Nếu sảy thai là không thể tránh khỏi : nên nạo bỏ để tránh sót rau do sảy tự nhiên và mất máu kéo dài gây ảnh hưởng đến toàn trạng mẹ và những lần thai nghén sau này. Gửi GPB tổ chức lấy từ buồng tử cung để xem có phải rau  thai không và tìm các bệnh lý của bánh rau.