A. ĐẠI CƯƠNG
- Chảy máu trong sọ: là chảy máu não, màng não do vỡ bất kì một mạch máu nào trong não.
- Nguyên nhân, hình thái, biểu hiện tuỳ theo lứa tuổi.
- Là 1 bệnh thường gặp và cấp cứu do tỷ lệ tử vong cao và để lại di chứng nặng nề.
B. NGUYÊN NHÂN
- Dị dạng mạch máu, 80% do vỡ túi phồng ĐM, thông động-tĩnh mạch.
- Chấn thương sọ não.
- Bệnh về máu: XH giảm tiểu cầu, bệnh ưa chảy máu, bạch cầu cấp.
- Nhiễm khuẩn: viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, viêm màng não, não.
- U thần kinh đệm di căn, u mạch, đám rối mạch mạc.
- Lupus ban đỏ, viêm nút quanh động mạch.
- Xơ gan, suy thận.
- Ngộ độc rượu, Amphetamin…
C. LÂM SÀNG
1. Cơ năng
- Khởi đầu đột ngột, trẻ đau đầu dữ dội, sau đó đi vào hôn mê sâu dần.
- Có trẻ ngã rồi đi vào hôn mê ngay do chảy máu ồ ạt não thất hoặc ổ máu tụ nội sọ lớn.
- Triệu chứng: trẻ đau đầu dữ dội, đau không chịu nổi khắp đầu; nôn; co giật toàn thân, lơ mơ ngủ gà.
- Rối loạn TK thực vật: sốt, tăng nhịp thở, ứ đọng đờm dãi, lạnh đầu chi.
2. Thực thể : tuỳ vào vị trí xuất huyết
- Vỡ túi phồng đoạn tận của ĐM cảnh trong: liệt đơn thuần dây III và đau đầu.
- Vỡ phình ĐM não giữa, xuất huyết bán cầu vùng đồi thị: liệt nửa người, phản xạ Babinski (+).
- Chảy máu ở tiểu não: chóng mặt dữ dội, rối loạn thăng bằng, nhức đầu sau gáy, nôn, gáy cứng.
- XH dưới nhện: cổ cứng, xuất huyết quanh võng mạc.
D. CẬN LÂM SÀNG
- Chọc dịch não tuỷ có máu không đông hoặc màu nâu.
- Chụp CT Scanner hoặc MRI sọ não:
+ Xác định chẩn đoán nếu có máu ở màng não hoặc não.
+ Có thể biết vị trí túi phồng.
+ Dấu hiệu gián tiếp của túi phồng, máu ở thung lũng Sylvius (túi phồng ĐM não giữa), máu ở khe liên bán cầu (túi phồng ở ĐM thông trước).
- Chụp động mạch não: cho biết vị trí, độ lớn, hình dạng, liên quan mạch máu túi phồng đơn lẻ hay nhiều túi.
+ Có thể bình thường nếu: dị dạng quá nhỏ, túi phồng tắc do cục máu, không thấy được do co thắt mạch.
- Các xét nghiệm khác:
+ CTM, máu chảy, máu đông.
+ Tỷ lệ Prothombin.
+ Điện giải đồ, Ure và Creatinin.
à Chẩn đoán xác định:
- Lâm sàng khởi đầu đột ngột, hội chứng màng não, não và chọc dò dịch não tuỷ.
- Cần chẩn đoán nguyên nhân bằng chụp CT Scanner hoặc MRI và chụp động mạch não để xác định vị trí túi phồng.
E. ĐIỀU TRỊ
- Nguyên nhân phần lớn do dị dạng mạch máu do vỡ túi phồng.
1. Điều trị đặc hiệu- điều trị nguyên nhân
- Can thiệp trực tiếp dị dạng, loại bỏ bằng kẹp thắt cổ túi phồng dưới kính hiển vi.
- Đối với dị dạng thông động- tĩnh mạch, các dị dạng ở vỏ não có thể cắt bỏ hoàn toàn. Các dị dạng ở sâu dùng phương pháp gây tắc mạch nuôi. Thắt động mạch ít hiệu quả.
2. Điều trị không đặc hiệu
- Nghỉ tuyệt đối trên giường, nằm yên tĩnh, đầu cao 20-300.
- Chống suy hô hấp, làm thông thoáng tránh bít tắc đường thở.
- Giảm đau đầu bằng Paracetamol 40-60 mg/kg/ngày chia 4 lần cách nhau 6h.
- Chống phù não và tăng áp lực nội sọ:
+ Dexamethason 0,4 mg/kg.
+ Dung dịch Manitol 20% 0,5 g/kg/lần.
- Chống co giật: Seduxen 0,2-0,5 mg/kg (nên hạn chế sử dụng do có thể ức chế trung tâm hô hấp).
- Chống rối loạn thân nhiệt
- Thăng bằng dịch và điện giải…
- Đảm bảo dinh dưỡng (sonde dạ dày hoặc bổ sung bằng đường tĩnh mạch).
No comments:
Post a Comment